راهکارهای مواجهه با انتقاد :
چکار کنیم که نسبت به انتقاد دیگران واکنش مناسبی داشته باشیم ؟
مراجعی می گفت تحمل کوچکترین انتقاد دیگران را ندارد و به محض اینکه از وی انتقاد شود عصبانی می شود. مراجع دیگری از واکنش نامناسب خود در برخورد با انتقاد دیگران صحبت می کرد ، می گفت اگر دوستان و آشنایان از من تعریف و تمجید کنند همه چیز خوب است ولی اگر از من عیب و ایرادی بگیرند دست خودم نیست و سریع از کوره در می روم و بد برخورد می کنم و همه چیز خراب می شود.
چکار کنیم که تحمل انتقاد دیگران را در خود بوجود آوریم؟ برای اینکار تکنیکی را آموزش می دهم که با فراگیری و تمرین و تکرار آن می توانیم در مقابل انتقاد دیگران از خود صبر و متانت نشان داده ، واکنش مناسب داشته باشیم .
تکنیک سراب دریایی : وقتی که قطعه سنگی را بطرف دریا پرتاب می کنیم سنگ با آب دریا برخورد کرده و آب بدون اینکه از آن قطعه سنگ تاثیر پذیرد آن را از خود عبور داده و سنگ در کف دریا آرام می پذیرد ، در انسانها نیز فرض بر این است که می توان با این تکنیک چنین نتیجه ای گرفت . در یادگیری و تمرین این تکنیک نیز همین موضوع مورد توجه است ، چند نفر از دوستان یا همکلاسیها یا اعضای تیم ورزشی یا اعضای انجمن را دور خود جمع می کنیم و با آنها هماهنگ کرده ، از آنها می خواهیم که ما را توصیف کنند و خصوصیات و صفات و وضعیت ظاهری و اخلاقی ما را بگویند و از ما انتقاد کنند ، جلسه بصورت حرف های معمولی و انتقادهای خیلی خفیف شروع می شود مثلا « شما خیلی اهل مد نیستید» ، و شما پاسخ می دهید « آره من خیلی به مد توجه ندارم» ، یا « فکر می کنیم شما آدم عاطفی هستید» ، « شما آدم ساده ای هستید» و شما با جملاتی مثل « ممکن است اینجور باشم » ، « شاید شما درست بگویید»، « ممکن است حق با شما باشد» پاسخ می دید ، بدون اینکه این انتقاد ها روی شما تاثیر مخربی داشته باشد ، در واقع انتقاد ها را می پذیرید و در مقابل آن جبهه نمی گیرید همانند سنگی که آب دریا آن را پذیرفته و از خود عبور می دهد بدون اینکه از آن سنگ تاثیر پذیرد ، در ادامه انتقاد های متوسط تر مطرح می شود و ادامه می یابد تا در پایان جلسه یک ساعته که به انتقادهای خیلی سخت ختم شود مثلا « شما آدم بیماری هستید» ، « قیافه شما را دوست نداریم» ، « شما آدم کثیفی هستید» و انتقاد شونده با جملاتی همانند جملات فوق پاسخ می دهد. این تمرین را هفته ای یکبار انجام میدهیم ، با این تمرین در چند نوبت خود را در مقابل انتقاد دیگران واکسینه می کنیم. البته قصد این نیست که در مقابل انتقادهای درست دیگران بی تفاوت شویم ، بلکه قصد این است که در مقابل انتقادهای دیگران رفتار مخربی از خود نداشته باشیم و تاثیر مخرب انتقاد دیگران را در سلامت روانی خود به حداقل برسانیم .
پاكزاديان
روانشناس باليني